พายุโหมกระหน่ำ ฝนตกหนัก ลมพัดแรง ต้นไม้หักโค่น แม่น้ำเชี่ยวกราก แต่ท่ามกลางความวุ่นวาย มีเพียงภูเขาเท่านั้นที่ยังคงตั้งตระหง่าน ไม่หวั่นไหว พระภิกษุชี้ไปที่ภูเขาและกล่าวกับศิษย์ว่า “เจ้าจะเป็นเหมือนต้นไม้ที่หักโค่น หรือจะเป็นเหมือนภูเขาที่มั่นคงไม่เปลี่ยนแปลง?” ศิษย์ถามว่า “เราจะเป็นเหมือนภูเขาได้อย่างไร?” พระภิกษุยิ้มและตอบว่า “ด้วยจิตใจที่สงบนิ่ง มิใช่หวั่นไหวไปตามพายุของอารมณ์และเหตุการณ์ภายนอก” … ภูเขาที่ไม่เคยเคลื่อนไหว: ความแข็งแกร่งจากความสงบนิ่งRead more
ศิษย์หนุ่มคนหนึ่งเดินเข้าไปหาอาจารย์เซนและกล่าวว่า “ข้าพเจ้าศึกษาคำสอนมามากมายแล้ว โปรดสอนข้าพเจ้าเพิ่มเติมเกี่ยวกับปัญญาที่แท้จริง” อาจารย์เซนยิ้มและเริ่มรินชาใส่ถ้วยของศิษย์ เมื่อชาเต็มถ้วยแล้ว ท่านยังคงรินต่อไป น้ำชาล้นออกมาและไหลลงบนโต๊ะ ศิษย์อุทานขึ้นว่า “ท่านอาจารย์! ถ้วยชาเต็มแล้ว มันไม่สามารถรับอะไรเพิ่มได้อีก!” อาจารย์พยักหน้าแล้วกล่าวว่า “เจ้าก็เช่นกัน เจ้าถือว่าตัวเองรู้ทุกสิ่งแล้ว แต่หากจิตของเจ้าเต็มไปด้วยความคิดเดิมๆ เจ้าจะไม่สามารถรับรู้สิ่งใหม่ได้ … เรื่องราวของถ้วยชาที่เต็มแล้ว: ความสำคัญของจิตใจที่เปิดกว้างRead more
ศิษย์คนหนึ่งเดินเข้าไปหาอาจารย์เซนแล้วถามว่า “การตรัสรู้คืออะไร?” อาจารย์มองเขาแต่ไม่ตอบ ศิษย์ถามซ้ำอีกครั้ง อาจารย์ยังคงเงียบ ศิษย์เริ่มหงุดหงิด “เหตุใดท่านจึงไม่ตอบข้า?” อาจารย์ยิ้มก่อนกล่าวเพียงว่า “หากข้าตอบ ความเข้าใจของเจ้าจะเป็นเพียงคำพูด มิใช่ประสบการณ์ที่แท้จริง” พุทธศาสนาแบบเซนสอนว่า “บางสิ่งไม่สามารถอธิบายด้วยคำพูดได้ แต่ต้องสัมผัสด้วยใจเท่านั้น” ปัญญาที่แท้จริงอยู่เหนือคำพูด เรามักพยายามอธิบายทุกอย่างด้วยตรรกะและคำพูด … อาจารย์ที่ปฏิเสธจะพูด: ขีดจำกัดของคำพูดRead more
เด็กชายคนหนึ่งยืนอยู่ริมฝั่งแม่น้ำ เขาหยิบก้อนหินเล็กๆ แล้วโยนลงไปในน้ำ วงคลื่นเล็กๆ แผ่ขยายออกไปอย่างเงียบๆ เขาลองหยิบหินก้อนใหญ่กว่าแล้วโยนลงไปอีก คราวนี้ ระลอกคลื่นแรงขึ้นและขยายออกไปไกลกว่าที่เขาคาดคิด พระภิกษุที่ยืนอยู่ใกล้ๆ กล่าวกับเขาว่า “เช่นเดียวกับการกระทำของเราในชีวิต ทุกการกระทำ ไม่ว่าดีหรือร้าย ล้วนส่งผลสะท้อนกลับมาหาเราในที่สุด” พุทธศาสนาสอนว่า “กรรมเปรียบเสมือนระลอกคลื่นที่เราสร้างขึ้น … ระลอกคลื่นที่กลายเป็นคลื่นยักษ์: กฎแห่งกรรมRead more
ในวัดโบราณแห่งหนึ่ง มีระฆังที่ไม่เคยดัง ไม่ว่าผู้ใดจะตีแรงเพียงใด ก็ไม่มีเสียงตอบกลับ ผู้คนพยายามใช้ค้อนขนาดใหญ่ ตะโกนใส่ระฆัง และแม้กระทั่งโกรธเคืองว่ามันไร้ประโยชน์ แต่ระฆังก็ยังคงเงียบ จนวันหนึ่ง พระภิกษุชรามาพร้อมกับรอยยิ้ม ท่านเอื้อมมือสัมผัสระฆังอย่างอ่อนโยน แล้วตีมันด้วยความเคารพ ทันใดนั้น เสียงกังวานใสก็แผ่กระจายไปทั่ว พระอาจารย์กล่าวว่า “ระฆังนี้ตอบสนองต่อความเมตตาเท่านั้น … เสียงระฆังที่เงียบงัน: พลังแห่งความเมตตาRead more
เมื่อความอิสระที่แท้… ไม่ได้มาพร้อมความมั่งคั่ง คืนหนึ่งในอินเดีย พระสิทธัตถะ โอรสแห่งกษัตริย์สุทโธทนะ ลุกจากบัลลังก์ ทิ้งพระชายาและพระโอรสไว้เบื้องหลัง เพื่อออกเดินทางตามหาสิ่งที่พระองค์เรียกว่า “ความพ้นทุกข์อย่างแท้จริง” ไม่มีราชรถ ไม่มีเครื่องทรง ไม่มีทหารติดตาม มีเพียงใจที่มั่นคง และความสงสัยอันศักดิ์สิทธิ์ “ทำไมคนที่มีทุกอย่าง… ยังรู้สึกไม่พอ?” … เจ้าชายที่กลายเป็นขอทาน: เส้นทางสู่การตรัสรู้Read more
บางครั้ง… ความพยายามเกินไป อาจเป็นต้นเหตุของความทุกข์ พระภิกษุรูปหนึ่งในเนปาลพยายามจุดเทียนเล่มหนึ่งในลานวัด แต่ลมจากภูเขาพัดแรงเหลือเกิน — ไม่ว่าเขาจะกางมือ บังไฟ หรือขยับเทียน เปลวไฟก็ดับลงทุกครั้ง เขาหงุดหงิด พึมพำในใจว่า “ทำไมมันไม่ติดสักที?” พระอาจารย์ที่อยู่ใกล้ๆ ยิ้มแล้วพูดเบาๆ ว่า: … เทียนที่ดับลงเสมอ: ความทุกข์จากการยึดติดRead more
เมื่อสิ่งที่ค้นหา… อาจอยู่ในใจตั้งแต่ต้น ชายคนหนึ่งเดินทางข้ามประเทศ ปีนเขา ล่องทะเล เข้าเรียนกับครูผู้มีชื่อเสียงทั่วโลก เพื่อค้นหา “ความรู้แจ้ง” ที่เขาเชื่อว่าอยู่ไกล และต้องพยายามถึงจะได้มา แต่ไม่ว่าเขาจะเดินไปไกลแค่ไหน… คำตอบก็ยังดูคลุมเครือ ห่างไกล ไม่ถึงเสียที “ข้าเดินทางไกลเหลือเกิน แต่เหตุใดยังรู้สึกว่างเปล่า?” … ชายผู้แสวงหาการตรัสรู้ไปทั่วโลก: เส้นทางสู่ภายในRead more
เมื่อปาฏิหาริย์… ไม่ได้มีไว้เพื่ออวด แต่เพื่อเปิดใจให้ธรรมะ ที่เมืองสาวัตถี พระพุทธเจ้าทรงแสดง “ยมกปาฏิหาริย์” หรือ ปาฏิหาริย์คู่ โดยแสดงเปลวไฟออกจากครึ่งหนึ่งของพระวรกาย และน้ำออกจากอีกครึ่ง สลับกันอย่างน่าอัศจรรย์ จนผู้คนทั่วอินเดียมาเฝ้าดู แต่สิ่งที่ยิ่งใหญ่ไม่ใช่แสงหรือเปลวไฟ… คือใจของผู้คนที่ “เปิดรับธรรมะ” หลังจากนั้น … พุทธปาฏิหาริย์ที่สาวัตถี: การพิสูจน์ธรรมะด้วยปัญญาRead more
เรายังแบกอะไรไว้ในใจ… แม้เหตุการณ์จะผ่านไปนานแล้ว? พระสองรูปกำลังเดินทางผ่านป่าในประเทศจีน เมื่อถึงแม่น้ำสายหนึ่ง พวกท่านพบหญิงสาวคนหนึ่งลังเลอยู่ที่ตลิ่ง เธอกลัวจะข้ามเพราะน้ำเชี่ยว พระอาวุโสไม่ลังเล ท่านอุ้มหญิงคนนั้นพาข้ามแม่น้ำ แล้ววางเธอลงฝั่งตรงข้ามโดยไม่พูดอะไร ทั้งสองพระเดินทางต่อไปอีกหลายชั่วโมง จนในที่สุดพระหนุ่มก็อดไม่ได้ที่จะพูดว่า: “เราผิดวินัยมิใช่หรือ ที่อุ้มหญิงสาวเช่นนั้น?” พระอาวุโสยิ้มเล็กน้อย แล้วตอบว่า: “เราวางเธอลงตั้งแต่ที่ฝั่งแม่น้ำนั้นแล้ว … พระสองรูปกับแม่น้ำ: ศิลปะแห่งการปล่อยวางRead more